या जिल्ह्यातील धरणांमधून २१ लाख ७७ हजार घनमीटर गाळ काढण्यासाठी १५ कोटी ३९ लाखांचा आराखडा!

नाशिक: नाशिक जिल्ह्यातील लहान आणि मोठ्या २६७ धरणांमधून गाळ काढण्यासाठी राज्य शासनाने ‘गाळमुक्त धरण , गाळयुक्त शिवार’ योजनेअंतर्गत १५ कोटी ३९ लाख रुपयांचा आराखडा मंजूर केला आहे. या योजनेमुळे २१ लाख ७७ हजार घनमीटर गाळ काढून जिल्ह्यातील धरणसाठ्यात ७७ दलघफू वाढ होण्याची अपेक्षा आहे.

गाळ काढणीची प्रक्रिया:

• गंगापूर धरण: या योजनेची सुरुवात गंगापूर धरणापासून ‘जलसमृद्ध नाशिक अभियान’ अंतर्गत लोकसहभागाने केली जाणार आहे. उद्योजक आणि व्यावसायिकांकडून निधी गोळा करून गाळ काढणीचे काम पूर्ण केले जाईल.
• इतर धरणे: गंगापूर धरणानंतर जिल्ह्यातील इतर पाझर तलाव आणि बंधाऱ्यांमधूनही गाळ काढण्यात येणार आहे.

गाळ वाहून नेण्याची योजना:

• स्वयंसेवी संस्थांचा सहभाग: गाळ काढण्यासाठी कोणतीही निविदा प्रक्रिया राबवली जाणार नाही. स्वयंसेवी संस्था, अशासकीय संस्था, सहकारी संस्था आणि वैयक्तिक शेतकऱ्यांनाही या कामात सहभागी होण्याची परवानगी दिली जाणार आहे.
• सीएसआर निधीचा वापर: धरणांमधून काढलेला गाळ वाहून नेण्याचा खर्च सीएसआर निधीतून करण्याची योजना आहे.

विभागानुसार गाळ काढणीचे नियोजन:

• जिल्हा मृद आणि जलसंधारण विभाग: १०६ बंधाऱ्यांमधून १०.६४ लाख घनमीटर गाळ काढणे (खर्च: ६.४७ कोटी रुपये)
• नाशिक पाटबंधारे विभाग: २५ मध्यम आणि मोठ्या धरणांमधून ३६.४३ हजार घनमीटर गाळ काढणे (खर्च: ४.८७ कोटी रुपये)
• जिल्हा परिषदेचा जलसंधारण विभाग: १३१ बंधाऱ्यांमधून ५.२४ लाख घनमीटर गाळ काढणे (खर्च: २.६९ कोटी रुपये)
• मालेगाव पाटबंधारे विभाग: ५ लहान आणि मध्यम सिंचन प्रकल्पांमधून २.२३ लाख घनमीटर गाळ काढणे (खर्च: २.३५ कोटी रुपये)

एकूण: २६७ प्रकल्पांमधून २१ लाख ७७ हजार घनमीटर गाळ काढणे (खर्च: १५ कोटी ३९ लाख रुपये)

या योजनेचे फायदे:

• धरण क्षमता वाढणे: गाळ काढल्याने धरणांची साठवण क्षमता वाढेल, ज्यामुळे अधिक पाणी साठवणे शक्य होईल.
• पाणीपुरवठा सुधारणे: धरणांमधून मिळणारा पाणीपुरवठा सुधारेल, ज्यामुळे सिंचन आणि पिण्याच्या पाण्याची उपलब्धता वाढेल.
• दुष्काळाशी लढा: गाळ काढल्याने धरणांमध्ये अधिक पाणी साठवणे शक्य होईल, ज्यामुळे दुष्काळाच्या काळात पाणी उपलब्धता टिकवून ठेवण्यास मदत होईल.