दुग्धव्यवसाय उभा करायचा आहे? तर भारतातील सर्वात जास्त दूध देणाऱ्या म्हैशींच्या जाती पहाच..

शेतीबरोबर पशुपालन व्यवसाय (Animal Husbandry Business) देखील चांगला केला जातो. सर्वात जास्त म्हशींची लोकसंख्या भारतात आहे. शेताबरोबर हा व्यवसाय (Business) शेतकऱ्यांना (farmers) फायद्याचा ठरतो. दुग्धजन्य (Dairy) पदार्थांची वाढती मागणी असल्यामुळे पशुपालन व्यावसायातून शेतकऱ्यांना अधिक उत्पन्न (income) निघते. त्यामध्ये दूध उत्पादनाचा विचार केला तर भारतात म्हशींचे (Buffalo) पालन मोठ्या प्रमाणात करताना दिसते. अधिक दूध देणाऱ्या उत्पन्नासाठी काही म्हशींच्या (Buffalo) जाती देखील तुम्हाला माहीत असणे गरजेच्या आहेत. त्याविषयी आपण सविस्तर माहिती घेऊया..

भारतातील म्हशींच्या संख्या –

भारतात (India) 26 जातींमधील म्हशींच्या (Buffalo) 12 जाती नोंदणीमध्ये आहेत. ज्या जास्तीत जास्त दूध (Milk) देतात. यामध्ये आपण पाहिलं तर पंढरपूरी, मुऱ्हा, निलीरावी, जाफराबादि, सुरती, नागपुरी, बन्नी, भदावरी, चिलका, मेहसाणा, टोडा या जातीच्या म्हशींचा (Buffalo) समावेश आहे.

वाचा –

• ही अजब-गजब बातमी ऐकली का? बाळाचे नाव ऐकून “या” सरकारला फुटला घाम, त्वरित नाव बदलण्याचे दिले आदेश..

सर्वाधिक दूध उत्पादन देणाऱ्या म्हशीं –

1) मुर्रा म्हैस –

मुर्राह जातीची म्हैस (Buffalo) सर्वात अधिक दुध (Milk) देणारी म्हैस (Buffalo) आहे. जवळजवळ दुधाची उत्पादन क्षमता 1850 लिटर. या म्हशीची (Buffalo) शिंगे लहान आणि वाकलेली असतात. देशातील बऱ्याच राज्यांनी या जातीच्या म्हशींचे (Buffalo) पालन करण्यात सुरुवात केली आहे. दुधाच्या चरबीचे प्रमाण चांगले असल्याने शेतकऱ्यांना उत्पादनामध्ये अधिक फायदा होतो.

2) पंढरपुरी म्हैस –

पंढरपूर म्हशीचे (buffalo) नाव सोलापूर जिल्यातील पंढरपूर वरून पडले. दुधाची उत्पादन क्षमता 1800 लिटर. या म्हैशीच्या दुधाची चरबी चांगली असते. या धारवाडी म्हणून ओळखले जाते. म्हैशीमध्ये (buffalo) 12-13 महिन्यांनी वासराला जन्म देण्याची क्षमता असते. तसेच ही जात प्रजननानंतर ते 305 दिवसांपर्यंत दुध देते. त्यामुळे व्यावसायिकाला ही जात अधिक प्रमाणात फायदेमंद ठरते.

वाचा –

• ड्रोनचा वापर करून शेतकरी शेतीमध्ये काढू शकतात अधिक उत्पन्न; ते कसे? जाणून घ्या सविस्तर..

3) चिलका म्हैस –

या जातीचे नाव ओरिसामधील चिलिका तलावाच्या नावावरून ठेवले गेले. या जातीमध्ये दुधाची (milk) उत्पादन (Production) क्षमता 600 लिटर असते. या जातीच्या म्हशीला प्रामुख्याने ‘देसी’ या नावाने ओळखतात. यांचा रंग तपकिरी-काळा असतो.

4) सुरती म्हैस-

दुधाची उत्पादन क्षमता 1300 लिटर इतकी असते.
ही सुरती म्हैशीची जात गुजरातमधील खेडा आणि बडोदा जिल्ह्यात प्रामुख्याने आढळते. या जातीचा रंग तपकिरी किंवा राखाडी असतो. ही जात आकाराने लहान असते व तोंड मोठे असते.

5) मेहसाणा म्हैस –

ही जात महाराष्ट्रातील काही जिल्ह्यात आढळते. दुधाची उत्पादन क्षमता 1500 लिटर इतकी असते. या जातीचे वजन 560 किलो इतके असते. दूध उत्पादन क्षमता देखील चांगली असल्याने या जातींचे पालन अधिक प्रमाणात केले जाते.

मी E-शेतकरी आता टेलीग्राम आणि व्हाट्सअँप वर जॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा आणि ताज्या व महत्त्वाच्या बातम्या मिळवा.

आजच ताज्या बातम्यांसाठी मी E-शेतकरी मोबाईल अ‍ॅप डाऊनलोड करा; येथे क्लिक करून डाउनलोड करा..

हे हि वाचा

• रेशनकार्ड धारकांना मोठा दिलासा; सर्व समस्या “कॉमन सर्व्हिस सेंटरच्या” माध्यमातून सुटणार व मिळणार “या” सेवांचा लाभ..