पारंपरिक शेती मध्ये हळूहळू आता प्रगतीच्या दिशेने प्रगतीच्या दिशेने शेतकरी वाटचाल करत आहेत सातत्याने येणारी नैसर्गिक संकटे व त्यावर मात करण्याकरिता फळबागांची निर्मिती केली जात आहे. याकरता सरकारनेदेखील प्रोत्साहन म्हणून अनुदान दिल्या आहेत तसेच अनेक योजना देखील आहे या योजनेचा आधार घेऊन आपण फळ शेती करू शकतो.आज आपण लिंबूवर्गीय संत्री शेतीबद्दल माहिती घेणार आहोत.
लिंबूवर्गीय फळांमध्ये प्रामुख्याने लिंबू आणि लाईम असतात. तर संत्रा, माल्टा, मोसंबी, गोड लिंबू, द्राक्ष आणि डाब हे गोड पदार्थात मुख्य आहेत.
लिंबूवर्गीय फळे वर्षभर विकली जातात त्यामुळे त्यातून उत्पन्न देखील जास्त मिळू शकते.
तसेच लिंबू मोसंबी मध्ये औषधी गुणधर्म असल्याकारणाने फळे व त्याचा त्यापासून बनणारे यांची मागणी कायम राहते.
लागवड कशी करावी(संत्री लागवड)
१)कलम:
डोळा भरून तयार केलेल्या कलामांपासून संत्र्याची लागवड केली जाते. कलमांची निवड करतांना ती शास्त्रोक्त पद्धतीने तयार केलेली निरोगी, जातिवंत, जोमदार, वाढणारी, जम्बेरी, किंवा रंगपूर लिंबू या खुंटावर डोळे भरलेली असावीत.
२)काळजी:
लिंबूवर्गीय फळांची लागवड करण्याकरता जमिनीची मशागत करून शेती समतल करावी लागते. स्टेटस लिंबू वर्गीय फळांची लागवड डोंगर भागात चांगल्या प्रकारे होऊ शकते तसेच हलकी आणि दमट चिकन माती यासाठी चांगली मानली गेली आहे. ज्या भागामध्ये थंडी अधिक असते तसेच दवाचा प्रादुर्भाव जास्त असतो या भागात हे पीक घेतले जात नाही. कमी तापमानात याचे पीक चांगली होते ज्या ठिकाणी वारंवार दिवस व रात्री मध्ये तापमानात बदल होत नाही या ठिकाणी फळाची गुणवत्ता अधिक चांगल्या प्रमाणात येते.
३)लागवड:
या पिकाच्या लागवडीसाठी ६ X ६ मीटर अंतरावर ६० X ६० X ६० सें. मी. आकाराचे खड्डे घेऊन चौरस पद्धतीने लागवड करावी. लागवडीपूर्वी एक महिना अगोदर खड्डे खोदावेत. हे खड्डे पावसाळ्यापूर्वी २५ किलो चांगले कुजलेले शेणखत अधिक दोन किलो सिंगल सुपर फॉस्फेट अधिक १०० ग्रॅम १० टक्के क्लोरडेन / ओल्ड्रीन पावडर व जमिनीच्या पृष्ठभागावर चांगली माती अथवा गाळाची माती यांच्या केलेल्या मिश्रणाने करून घ्यावी.
या फळबागांना नियमित पाण्याची गरज असते उन्हाळ्यामध्येचार ते सात दिवसांच्या फरकाने पाणी देण्याची गरज असते तसेच मुळांजवळ ओलावा टिकून ठेवण्याची गरज असते पाण्याची कमतरता जाणवल्यास फळ चांगले येत नाही.
या फळबागांमध्ये पिकावर परिणाम करत नाही परंतु फळबाग स्वच्छ ठेवणे आवश्यक आहे या फळबागांवर कीड लागण्याची जास्त शक्यता असते. कीड टाळण्यासाठी आपण कीटकनाशकाचा वापर करू शकतो जास्त उष्णतेमुळे या फळांची वाढ थांबते व फळे करण्यास सुरुवात होता अशा स्थितीत कृषी तज्ञांचा सल्ला घेणे फायदेशीर ठरते
आपण ही फळे थेट बाजारात किंवा व्यापाऱ्याला विकू शकतो तसेच आपल्याकडे संसाधने असल्यास त्याचे उत्पादन देखील करू शकतो काहीवेळा कंपन्या थेट शेतकऱ्यांकडून उत्पादने खरेदी करतात तसेच काही कंपन्या सुद्धा फळांमधून द्विपाद उत्पादन घेण्याकरता कंत्राटी शेती करतात ,त्यामुळे शेतकऱ्यांना निश्चित फायदा होतो.
Best agriculture information