Monocrotophos Use Ban | SC सुनावणीपूर्वी सरकारने वादग्रस्त कीटकनाशक मोनोक्रोटोफसच्या वापरावर घातली बंदी; जाणून घ्या कारण

Monocrotophos Use Ban | सर्वोच्च न्यायालयाच्या (SC) गंभीर सुनावणीच्या काही दिवस आधी, केंद्र सरकारने 27 च्या सुरुवातीच्या यादीतून चार कीटकनाशकांचा वापर करण्यास मनाई केली आहे. या यादीमध्ये वादग्रस्त मोनोक्रोटोफॉसचा रायडर्ससह समावेश आहे. मोनोक्रोटोफॉसच्या संदर्भात, कार्यकर्ते आणि निरीक्षकांनी अधोरेखित केले आहे की अलीकडील निर्देश शेतकऱ्यांना पर्याय स्वीकारण्यासाठी एक वर्षाचा संक्रमणकालीन कालावधी प्रदान करतो. आदेशात असेही नमूद केले आहे की “मोनोक्रोटोफॉस 36 टक्के एसएलची विक्री, वितरण किंवा वापरास केवळ विद्यमान स्टॉकच्या कालबाह्य कालावधीपर्यंत परवानगी दिली जाईल.”

मोनोक्रोटोफॉसचा दीर्घकाळ वापर करता येईल
कीटकनाशक कृती नेटवर्क (PAN) ने या वाक्यांशाच्या अस्पष्टतेबद्दल चिंता व्यक्त केली. त्यांना भीती वाटते की या एक वर्षाच्या कालावधीत साठा गोळा करण्यासाठी याचा फायदा घेतला जाऊ शकतो, ज्यामुळे हे साठे संपेपर्यंत मोनोक्रोटोफॉसचा दीर्घकाळ वापर करता येईल. पॅनने सर्व मोनोक्रोटोफॉस फॉर्म्युलेशनच्या निर्मितीवर बंदी घालणाऱ्या एका वेगळ्या निर्देशाच्या आवश्यकतेवर भर दिला.

वाचा : Maharashtra Sugarcane Export Ban | राज्य सरकारने परराज्यात ऊस निर्यातीला घातली बंदी; जाणून घ्या निर्णयामुळे काय होणार परिणाम?

तीन कीटकनाशकांवर बंदी
मोनोक्रोटोफॉस सोबत, डिकोफोल, डायनोकॅप आणि मेथोमाईल ही तीन कीटकनाशके सरकारने 29 सप्टेंबर 2023 च्या राजपत्र अधिसूचनेद्वारे बंदी घातली आहेत, परंतु 6 ऑक्टोबर 2023 रोजी प्रकाशित केली आहेत. अलीकडील नोटीसमध्ये मूळ 27 प्रतिबंधित कीटकनाशकांपैकी एक असलेल्या कार्बोफ्युरनच्या उल्लेखाने कार्यकर्ते हैराण झाले आहेत. PAN च्या निवेदनात स्पष्ट करण्यात आले आहे की, “कार्बोफुरनची इतर सर्व फॉर्म्युलेशन, कार्बोफुरन 3 टक्के एन्कॅप्स्युलेटेड ग्रॅन्युल (CG) व्यतिरिक्त, निर्दिष्ट क्रॉप लेबल्ससह, बंद केली पाहिजेत.” याचा अर्थ असा होतो की कार्बोफुरन तीन टक्के एन्कॅप्स्युलेटेड ग्रॅन्युल (सीजी) प्रतिबंधित आहे.

विशेष म्हणजे, हे Carbofuran 3 टक्के CG फॉर्म्युलेशन भारतात नोंदणीकृत एकमेव आहे. PAN India ने केंद्रीय कीटकनाशक मंडळ आणि नोंदणी समिती (CIBRC) ला या प्रकरणावर स्पष्टता प्रदान करण्याची विनंती केली आहे. मोनोक्रोटोफॉसवर लक्ष केंद्रित करून, PAN ने भारतातील अनेक कीटकनाशक विषबाधा घटनांशी त्याचा संबंध नोंदवला, सर्वात कुख्यात म्हणजे 2017 मधील यवतमाळ कीटकनाशक विषबाधा घटना.

हेही वाचा :

• Subsidy | शेतकऱ्यांच्या कामाची बातमी! वराह पालनासाठी ‘या’ योजनेतंर्गत मिळतंय अनुदान, जाणून घ्या कसा करावा अर्ज?
• Dhananjay Munde | शेतकऱ्यांची दिवाळी होणार गोड! पिक विम्यापासून ते ऐतिहासिक कांद्याच्या दरापर्यंत कृषिमंत्री धनंजय मुंडेंच्या घोषणा

Web Title: Govt bans use of controversial pesticide Monocrotophos ahead of SC hearing; Find out why