Worship Gauri महाराष्ट्रातील गौरी पूजेतील तिखटाचा नैवेद्य: एक प्रचलित परंपरा

Worship Gauri गणपती बाप्पाच्या विसर्जनानंतर, महाराष्ट्रात गौरी पूजेचा सण मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. (Lifestyle) गौरी म्हणजेच पार्वती देवी. माहेरी आलेल्या मुलीच्या स्वागताप्रमाणे, गौरीचेही सत्कार केला जातो. तिच्या आवडीच्या पदार्थांचा नैवेद्य (offering) दाखवला जातो आणि विविध प्रकारचे खेळ खेळले जातात.

महाराष्ट्राच्या बहुतांश भागात गौरीला गोड पदार्थ, फराळ आणि भाजी-भकरीचा नैवेद्य दाखवला जातो. मात्र, कोकणात ही परंपरा थोडी वेगळी आहे. येथे गौरीला तिखटाचा नैवेद्य दाखवला जातो. यात वडे मटण, चिकन, खेकडे, मासे आणि काही ठिकाणी दारू देखील असते. पण, यामागे काय कारण आहे?

एक पौराणिक कथा

या प्रचलित परंपरेमागे एक पौराणिक कथा सांगितली जाते. कथा अशी आहे की, गौरी जेव्हा माहेरी आली होती, तेव्हा तिच्यासोबत शंकराचे भूतगणही आले होते. भूतगणांना मांसाहार (non-vegetarian) करण्याची सवय असल्याने, गौरीने त्यांच्यासाठी मांसाची व्यवस्था केली. त्यानंतरच तिने स्वतः भोजन ग्रहण केले. याच आठवणीतून, कोकणात गौरीच्या सोबत आलेल्या भूतगणांसाठी मटण बनवले जाते. (Lifestyle) असे मानले जाते की, भूतगणांना खुश करून गौरीला प्रसन्न केले जाते.

वाचा :  Two young farmers सेंद्रिय शेतीत चमकले दोन युवा शेतकरी

धार्मिक आणि सामाजिक दृष्टिकोन

या परंपरेला धार्मिक आणि सामाजिक दोन्ही दृष्टिकोन आहेत. धार्मिकदृष्ट्या (religiously) , ही परंपरा देवीच्या भक्तांना त्यांच्या देवतेच्या प्रतिनिधींचे (भूतगण) सत्कार करण्याची एक पद्धत आहे. तर सामाजिकदृष्ट्या, ही परंपरा कोकणच्या खाद्यसंस्कृतीचा एक भाग आहे. कोकणात मासेमारीचे व्यवसाय मोठ्या प्रमाणावर आहे. त्यामुळे, मासे आणि मटण कोकणच्या आहारात महत्त्वाचे स्थान धारण करतात.

अधिक जाणून घ्या:

• गौरी पूजा (Lifestyle)
• कोकणची संस्कृती (Culture)
• महाराष्ट्राचे सण